επιχειρήσεων. Ο παγκόσμιος στόλος έχει ξεπεράσει κατά πολύ την προσφορά ειδικευμένων πληρωμάτων, με την έλλειψη των εκπαιδευμένων αξιωματικών να είναι ιδιαιτέρως έντονη.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ναυτιλίας χαρακτήρισε το 2010 ως «Eτος Ναυτικού». Με αφορμή αυτό το γεγονός, το Global Shipping & Ports Group της Deloitte πραγματοποίησε έρευνα που εξετάζει την ικανότητα του κλάδου της ναυτιλίας να στρατολογεί και να διατηρεί επαρκείς αριθμούς ναυτικών που διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα για τον χειρισμό των πλοίων.
Συνολικά στη μελέτη έλαβαν μέρος 23 εταιρίες –αντιπροσωπεύοντας 1.125 πλοία– από την Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική, τη Μέση Ανατολή, τη Νότια Αφρική και την Ασία - Ειρηνικό. Τέθηκαν ερωτήματα σχετικά με: τον μέσο αριθμό πληρώματος ανά πλοίο, τη συμμετοχή δοκίμων στο πλήρωμα, τις εθνικότητες των αξιωματικών και των πληρωμάτων, τον μέσο όρο ηλικίας του πληρώματος, τη μέση αμοιβή, τους εκπαιδευτικούς θεσμούς και τα μαθήματα που διδάσκονται καθώς και τις βασικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ναυτιλιακές εταιρίες.
Εθνικότητες
Η έρευνα υπογραμμίζει ότι περίπου το 45% των αξιωματικών και το 90% των πληρωμάτων παγκοσμίως προέρχονται από τις Φιλιππίνες και την Ινδία. Αυτό το φαινόμενο φαίνεται να είναι αποτέλεσμα διαφόρων παραγόντων, όπως η ανάπτυξη των ναυτιλιακών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, η απουσία εναλλακτικών ευκαιριών απασχόλησης σε αυτές τις χώρες καθώς και η καλή χρήση της αγγλικής γλώσσας από τους συγκεκριμένους λαούς.
Σύνθεση και αμοιβές
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, οι αξιωματικοί λαμβάνουν σημαντικά υψηλότερες αμοιβές από τους απλούς ναυτικούς εξαιτίας των αυξημένων απαιτήσεων εκπαίδευσης για τον συγκεκριμένο ρόλο αλλά και της μεγάλης ευθύνης σχετικά με την ασφαλή λειτουργία του πλοίου. Κατά μέσο όρο, σε ένα πλοίο με 23 μέλη, οι αξιωματικοί καλύπτουν το 35%-40% του πληρώματος. Επιπλέον, η μελέτη αποκαλύπτει ότι οι μισθοί για τους αξιωματικούς στα τάνκερ είναι υψηλότεροι σε σχέση με τους ισόβαθμούς τους στα πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου, γεγονός που αντανακλά τις απαιτήσεις πιστοποίησης και τα ποιοτικά στάνταρ, τα οποία οφείλουν να πληρούν τα τάνκερ.
Προοπτικές καριέρας
Oπως αναφέρεται στη μελέτη, ο κλάδος της ναυτιλίας αγωνίζεται προκειμένου να καταστήσει ελκυστικότερη για τους νέους την καριέρα στον χώρο. Πάντως, η προσπάθεια αυτή έρχεται αντιμέτωπη με πολυάριθμα προβλήματα όπως: ο αποχωρισμός από την οικογένεια και τους φίλους, η επιθυμία της «Γενιάς Υ» να είναι διαρκώς κοινωνικά δικτυωμένη, η αντίληψη ότι η καριέρα στη ναυτιλία ταυτίζεται με μια ζωή στη θάλασσα, καθώς και η πρόσφατη αρνητική δημοσιότητα που έχει συγκεντρώσει ο κλάδος εξαιτίας, μεταξύ άλλων, των περιβαλλοντικών ζητημάτων και της πειρατείας.
Σε αυτό το πλαίσιο, δεν προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση ότι οι γυναίκες υποαντιπροσωπεύονται σε ένα επάγγελμα που απαιτεί αρκετά μεγάλα χρονικά διαστήματα μακριά από το σπίτι.
Εκπαίδευση
Η αναφορά της Deloitte φέρνει στο φως τις έντονες διαφοροποιήσεις ως προς τα επίπεδα εκπαίδευσης από χώρα σε χώρα καθώς και την έλλειψη παγκόσμιων στάνταρ για τα πτυχία.
Σε γενικές γραμμές, τα κράτη στα οποία η ναυτιλιακή εκπαίδευση ελέγχεται από το κράτος ή απαγορεύεται διά νόμου η λειτουργία ιδιωτικών εκπαιδευτικών κέντρων, τείνουν να αντιμετωπίζουν σοβαρότερα προβλήματα έλλειψης ναυτικών. Από την άλλη πλευρά, οι χώρες που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη ιδιωτικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, όπως οι Φιλιππίνες και η Ινδία, αποτελούν την κυρίαρχη πηγή στελέχωσης στον χώρο.
Αρκετές μεγάλες ναυτιλιακές εταιρίες συμπληρώνουν την ακαδημαϊκή εκπαίδευση των εργαζομένων τους μέσω εξειδικευμένων εκπαιδευτικών κέντρων –εξοπλισμένων με ακριβή τεχνολογία και προηγμένου επιπέδου εξομοιωτές– ή μέσω σεμιναρίων που παρέχονται από καθιερωμένα P&I clubs, νηογνώμονες και εξειδικευμένες εταιρίες εκπαίδευσης με χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Ο εντεινόμενος ανταγωνισμός στον κλάδο σε συνδυασμό με ένα οικονομικό περιβάλλον όπου τα ναύλα και τα ποσοστά προσλήψεων βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα με στόχο να περιοριστούν τα κόστη, δημιουργούν ανησυχία στους πλοιοκτήτες, οι οποίοι βλέπουν τα ποσά που δαπανώνται στις προσλήψεις να αυξάνονται. Για αυτό τον λόγο, πολλές ναυτιλιακές εταιρίες στρέφονται προς τις αγορές της Aπω Ανατολής και των Βαλκανίων, όπου είναι δυνατόν να εντοπίσουν επαρκώς εκπαιδευμένο προσωπικό σε χαμηλότερο κόστος.
Πάντως, αυτές οι αγορές δεν είναι πανάκεια για την κάλυψη των στόχων στελέχωσης, καθώς η εκπαίδευση και οι δεξιότητες των αξιωματικών από διάφορα μέρη του κόσμου ποικίλλουν, συνεπώς θα πρέπει να πραγματοποιείται αξιολόγηση με βάση τα στάνταρ του κλάδου.
Πρακτικές
Με στόχο να προωθήσουν τη μεγαλύτερη προσφορά εξειδικευμένων ναυτικών, επιχειρήσεις και κυβερνήσεις χρειάζεται να καταστήσουν το επάγγελμα ελκυστικότερο. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να θεσπίσουν καινοτόμα κίνητρα και προγράμματα φορολογικών ρυθμίσεων. Οι ναυτιλιακές εταιρίες, από την πλευρά τους, οφείλουν να αντιμετωπίσουν την αύξηση των αμοιβών και του κόστους των πακέτων κοινωνικής ασφάλισης.
Η μελέτη υποδεικνύει ότι η ευνοιοκρατία προς τα εθνικά πληρώματα, τα εχθρικά φορολογικά περιβάλλοντα, τα περίπλοκα σχήματα κοινωνικής ασφάλισης, τα ξεπερασμένα εκπαιδευτικά προγράμματα, οι αυστηροί περιορισμοί ως προς τη σύνθεση του πληρώματος σε σχέση με τη σημαία του πλοίου, ο αυξανόμενος προστατευτισμός, ο κυβερνητικός επεμβατισμός καθώς και η δυσχέρεια των ναυτικών στη χρήση της αγγλικής γλώσσας, αποτελούν τα κύρια εμπόδια για την προσέλκυση καλύτερων πληρωμάτων.
ΑΠΟ-http://www.express.gr
