Οι κύριοι άξονες για την λειτουργία της ακτοπλοίας έχουν καθορισθεί με τις διατάξεις του Ν. 2932/2001 (Α' 145) σε εναρμόνιση με το κοινοτικό δίκαιο (Κανονισμός 3577/92).
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο (ν.2932/01), οι πλοιοκτήτριες εταιρείες υποβάλλουν μέχρι την 31η Ιανουαρίου έκαστου έτους δηλώσεις δρομολόγησης των πλοίων τους σε δρομολογιακές γραμμές προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του ενδεικτικού ακτοπλοϊκού δικτύου της χώρας για την δρομολογιακή περίοδο από την 01/11 έκαστου έτους μέχρι την 31/10 του επομένου έτους. Εφόσον δεν υποβληθούν δηλώσεις δρομολόγησης σε γραμμές του ακτοπλοϊκού δικτύου της χώρας ή από αυτές που υποβλήθηκαν δεν καλύπτονται πλήρως οι πάγιες ανάγκες του μεταφορικού έργου, το Υπουργείο προβαίνει στις προβλεπόμενες διαδικασίες του άρθρου όγδοου του πρώτου μέρους του ν.2932/2001 (Α΄145) και συγκεκριμένα στη δημοσίευση προσκλήσεων εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη σύναψη συμβάσεων ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας διάρκειας τριών έως πέντε ετών για την αποκλειστική εξυπηρέτηση συγκεκριμένων γραμμών, άνευ μισθώματος. Στην περίπτωση που και με την διαδικασία αυτή δεν καλύπτονται πλήρως οι συγκοινωνιακές ανάγκες, από το Υπουργείο εκδίδεται προκήρυξη για την εξυπηρέτηση δρομολογιακών γραμμών με σύναψη σύμβασης ή συμβάσεων δημόσιας υπηρεσίας κατόπιν μειοδοτικού διαγωνισμού, έναντι μισθώματος. Με την παραπάνω διαδικασία του μειοδοτικού διαγωνισμού συνάπτονται από την Πολιτεία, για λόγους δημοσίου συμφέροντος, κάλυψης των αναγκών του ακτοπλοϊκού, συμβάσεις ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας για την εξυπηρέτηση των δρομολογιακών γραμμών εκείνων για τις οποίες δεν υπήρξε επιχειρηματικό ενδιαφέρον από τις πλοιοκτήτριες εταιρείες. Από το ΥΠΑΑΝ καταβάλλεται συνεχής προσπάθεια βελτίωσης και επικαιροποίησης των προκηρύξεων για την υπογραφή συμβάσεων ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες, με αντικειμενικό σκοπό την προσέλκυση νέων σε ηλικία και ταχύτερων πλοίων μέσω της προαναφερόμενης διαδικασίας των μειοδοτικών διαγωνισμών. Από την Πολιτεία και από το αρμόδιο συμβουλευτικό όργανο το Συμβούλιο Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών στο οποίο συμμετέχουν εκπρόσωποι των Επιμελητηρίων, των πλοιοκτητών, των ναυτικών πρακτόρων, του πρώτου και δεύτερου βαθμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κ.λπ., κάθε χρόνο εξετάζονται και εφαρμόζονται εναλλακτικές και ορθολογικότερες παρεμβάσεις στο σχεδιασμό του ακτοπλοϊκού δικτύου και των γραμμών δημόσιας υπηρεσίας, σε σχέση με τις υφιστάμενες λιμενικές υποδομές και το σύνολο των δρομολογιακών γραμμών κατά τρόπο εφικτό και προς ενίσχυση των ενδονησιακών συνδέσεων.
Η στελέχωση των πλοίων της ακτοπλοΐας σε σχέση με τη δρομολόγηση τους ορίζεται από τις διατάξεις του ν.2932/2001 (Α' 145) και Υπουργικές αποφάσεις για ειδικές κατηγορίες πλοίων. Αναλυτικότερα:
1. Για την ετήσια δρομολόγηση απαιτείται ετήσια στελέχωση πλην της περίπτωσης εκτέλεσης προγραμματισμένης ακινησίας (60 ημέρες).
2. Όλα τα θέματα που αφορούν το προσωπικό των πλοίων ρυθμίζονται από τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας. Όσοι από το προσωπικό δεν είναι Έλληνες πρέπει να κατέχουν πιστοποιητικό ελληνομάθειας, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
3. Για τα ταχύπλοα επιβατηγά που καλύπτουν δρομολογιακές ανάγκες ισχύει η ΥΑ υπ. αρ.3332.3/9/28.11.2001 που ορίζει το διάστημα ακινησίας στις 135 μέρες αλλά μόνο 60 από αυτές ο πλοιοκτήτης δεν έχει την υποχρέωση στελέχωσης.
Σε ότι αφορά την οργανική σύνθεση των πλοίων της ακτοπλοΐας καθορίζεται από το άρθρο 87 του Ν.Δ 187/77 με προεδρικά διατάγματα η υπουργικές αποφάσεις λαμβανομένων υπ' όψιν των κριτηρίων όπως οι εκτελούμενοι πλόες(μέγιστη απόσταση από την ξηρά), τα τεχνικά στοιχεία των πλοίων, ο αριθμός των επιβατών, ο αριθμός των κλινών, και γενικότερα των κριτηρίων που έχουν υιοθετηθεί από τον ΙΜΟ. Αναλυτικότερα σύμφωνα με το Π.Δ 177/74 σε ότι αφορά τον αριθμό πληρώματος για την οργανική σύνθεση εφαρμόζονται οι παρακάτω διαχωρισμοί:
· Διαχωρισμός πλοίων που εκτελούν πλόες συνολικής απόστασης απο λμένος αφετηρίας μέχρι λιμένα προορισμού άνω η κάτω των 30 μιλίων.
· Διαχωρισμός ανάλογα την χωρητικότητα των πλοίων
· Διαχωρισμός ανάλογα με την ιπποδύναμη, τον τύπο και την χωροταξική κατανομή του/των μηχανοστασίων
· Διαχωρισμός ανάλογα με την μεταφορική ικανότητα επιβατών
· Διαχωρισμός ανάλογα με την εποχιακή μεταφορική ικανότητα επιβατών(χειμερινό θερινό Πρωτόκολλο)
· Διαχωρισμός ανάλογα με τον αριθμό κλινών
3. Προτάσεις
Οι προτάσεις που ακολουθούν αποτέλεσαν αντικείμενο συζήτησης της Επιτροπής και χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Και οι δύο αποσκοπούν στη μείωση του λειτουργικού κόστους δεδομένου ότι αυτό απαιτεί η σημερινή οικονομική κατάσταση. Η κύρια διαφορά των δύο κατηγοριών είναι ότι στην πρώτη κατηγορία συμφωνούν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς της ακτοπλοΐας ενώ στα περισσότερα μέτρα της δεύτερης κατηγορίας –που στην πραγματικότητα είναι μια εκτεταμένη απελευθέρωση- υπάρχει αντίθετη άποψη από την ΠΝΟ. Επιπρόσθετα η υλοποίηση της πρώτης κατηγορίας μέτρων (εκτός της πρότασης 3.1.6 που αφορά στη δομή του δικτύου) δίνει ίσως μια άμεση λειτουργικότητα, αλλά δεν επιλύει όλα τα προβλήματα.
Προτάσεις με σύμφωνη γνώμη όλων των φορέων (Αύξηση ρευστότητας – Μείωση ΦΠΑ – Επίδομα άνεργων ναυτικών – Εκπτώσεις Εισιτηρίων)
3.1.1. Αύξηση ρευστότητας ακτοπλοϊκών εταιρειών:
Στο πρόσφατο παρελθόν οι εταιρείες με βάση τα οικονομικά τους στοιχεία ή/και τις Συμβάσεις ανάθεσης Δημόσιας Υπηρεσίας για τις μικρότερες εταιρείες εξασφάλιζαν ρευστότητα από τις Τράπεζες. Σήμερα αυτό δεν είναι δυνατόν και έτσι αντιμετωπίζουν πρόβλημα εξασφάλισης προμήθειας καυσίμων. Η πρόταση εδώ αφορά τη δυνατότητα εξόφλησης προμήθειας καυσίμων στα Ελληνικά Πετρέλαια κατά 50% εντός 4μήνου περίπου έτσι ώστε να συμπίπτει με την εξόφληση τιμολογίων από το Δημόσιο.
3.1.2 Μείωση ΦΠΑ
Σύμφωνα με μελέτη του Ναυτικού Επιμελητηρίού Ελλάδος βασιζόμενη στην ελαστικότητα της ζήτησης με ένα υποθετικό σενάριο μείωσης του ΦΠΑ στο 3% για τα οχήματα και κατάργησής του στο εισιτήριο των επιβατών, δεν φαίνεται το κράτος να εξισώνει τα έσοδά του από την αύξηση της επιβατικής κίνησης, όμως φαίνεται να ωφελείται σημαντικά από τις δαπάνες των τουριστών στα νησιά.
Πρόταση 1: Στα παραμεθόρια νησιά του Αιγαίου (Βόρειο, Βορειοανατολικό και Δωδεκάνησα) που ο ΦΠΑ είναι μειωμένος στα ποσοστά του 9% και 16% αντί των 13% και 23% αντίστοιχα για την υπόλοιπη Ελλάδα, το μεταφορικό έργο που αφορά στα συγκεκριμένα νησιά να εναρμονιστεί με τον μειωμένο ΦΠΑ δηλαδή για τους επιβάτες στο 9% και ΙΧ και φορτηγά στο 16%. Η υλοποίηση της πρότασης απαιτεί νομοθετική ρύθμιση (τροποποίηση του Ν.3899/2010). Με την πρόταση αυτή εκτιμάται ότι υπάρχει πιθανότητα απώλειας κρατικών εσόδων έως € 50εκ.
Πρόταση 2: Να γίνει αναπροσαρμογή του κρατικού ναυλολογίου με μείωση της τιμής του εισιτηρίου στο ήμισυ (βασικό εισιτήριο) όπου θα εφαρμόζονται οι υπέρ τρίτων κρατήσεις (και ΦΠΑ) και σε ό,τι αφορά την τελική τιμή του εισιτηρίου να γίνει πρόβλεψη επίναυλου που ανάλογα με τον ορισμό του (α) επίναυλος καυσίμων δεν θα επιβαρύνεται με ΦΠΑ ή (β) υπηρεσίες ξενοδοχειακής εξυπηρέτησης με επιβάρυνση 6,5% ΦΠΑ. Το ύψος του επίναυλου θα καθορίζεται από την πολιτική των ακτοπλοϊκών εταιρειών για τις ελεύθερες δρομολογήσεις ενώ για τις γραμμές Δημόσιας Υπηρεσίας θα καθορίζεται από το Υπουργείο. Η υλοποίηση του μέτρου απαιτεί την έκδοση ΚΥΑ από το Υπουργείο Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και το Υπουργείο Οικονομικών. Παρόμοια και με την πρόταση αυτή θα υπάρξει μείωση κρατικών εσόδων έως € 50εκ.
3.1.3 Επίδομα Ανεργίας Ναυτικών
Οι προϋποθέσεις για το επίδομα ανεργίας των ναυτικών σήμερα είναι οι ακόλουθες:
1. Συνολική θαλάσσια υπηρεσία τουλάχιστο πέντε έτη
2. Στα τέσσερα τελευταία έτη 8 μήνες θαλάσσια υπηρεσία
3. Τέσσερις μήνες άνεργος
Εφ’ όσον καλύπτει τις παραπάνω προϋποθέσεις, θα λαμβάνει για ένα έτος:
1. Άγαμος € 230,00
2. Έγγαμος € 294,00
Οι ξενοδοχειακοί υπάλληλοι λαμβάνουν επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ με τις παρακάτω προϋποθέσεις:
· Για τους απασχολούμενους σε τουριστικά επαγγέλματα αρκούν 100 ημέρες εργασίας το τελευταίο 12μηνο
· Η διάρκεια είναι ανάλογη με τις ημέρες εργασίας. Για τις 100 ημέρες επιδοτείται για τέσσερις μήνες
· Το επίδομα ανέρχεται σε € 454,00 προσαυξανόμενο για κάθε μέλος της οικογένειας κατά 10%
Η πρόταση αφορά στην εξομοίωση του επιδόματος του ναυτικού με αυτό του ΟΑΕΔ. Η επιδότηση από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι το καταλληλότερο όχημα που θα οδηγήσει στην εξομοίωση του επιδόματος ανεργίας με αυτό των ξενοδοχειακών υπαλλήλων της ξηράς.
3.1.4 Εκπτώσεις Εισιτηρίων για ειδικές κατηγορίες ατόμων
Σύμφωνα με την ΚΥΑ 3324.1/15/03/3-4-2003 (Β’ 438) για τις περισσότερες από τις παρεχόμενες εκπτώσεις προβλέπεται αποζημίωση η οποία θα καταβάλλεται κατόπιν έκδοσης σχετικής διάταξης νόμου. Η σχετική διάταξη νόμου δεν έχει εκδοθεί μέχρι σήμερα. Προτείνεται είτε θεσμοθέτηση καταβολής των εκπτώσεων από το κράτος είτε κατάργηση τους. Πιθανόν να γίνει συνδυασμός των δύο περιπτώσεων.
3.1.5 Επιδότηση από ΕΣΠΑ
Εξομοίωση στις επιδοτήσεις με τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις σε θέματα κατασκευής-αγοράς πλοίου, ξενοδοχειακού εξοπλισμού, προσωπικού και γενικότερα όλους τους τομείς που επιδοτούνται οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις.
3.1.6 Επανεξέταση της δομής του δικτύου της Ακτοπλοΐας;
Με δεδομένη την δυσχερή οικονομική κατάσταση της χώρας και των ακτοπλοϊκών εταιριών δημιουργεί την επιτακτική ανάγκη του επανασχεδιασμού του δικτύου των θαλάσσιων συγκοινωνιών της χώρας. Τα χρονικά περιθώρια αλλά και η έλλειψη πόρων δεν αφήνουν περιθώρια για αναλυτική μελέτη η οποία θα δημιουργούσε πληρέστερη εικόνα των πραγματικών αναγκών του δικτύου.
Η πρόταση περιλαμβάνει τις συνάντηση των χρηστών(περιφέρειες, δήμοι) των συγκοινωνιών με τους παρόχους (ακτοπλοϊκές εταιρίες) και τους εποπτεύοντες το δίκτυο( ΥΠΑΑΝ). Οι συναντήσεις θα γίνουν στις περιφέρειες (Κυκλάδες, Νότιο Αιγαίο, Κρήτη, Β. Αιγαίο). Από τις συναντήσεις θα προκύψουν οι πραγματικές συγκοινωνιακές ανάγκες σύμφωνα με τις οποίες το υπουργείο θα προχωρήσει στον επανασχεδιασμό του δικτύου.
ΠΗΓΗ-marinews.gr
