Η πετρελαϊκή βιομηχανία της Λιβύης βρίσκεται σε χάος, χωρίς κανένας να γνωρίζει πότε η κατάσταση θα εκτονωθεί εν μέσω ανησυχιών για επανάληψη των πετρελαϊκών κρίσεων της δεκαετίας του 1970 σε μία ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο για το βιομηχανικά ανεπτυγμένο κόσμο, καθώς η οικονομική ανάκαμψη παραμένει ευάλωτη.
Η διεθνής αγορά πετρελαίου βρέθηκε την προηγούμενη εβδομάδα σε «κόκκινη ζώνη» για την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας, με την τιμή brent να αγγίζει την Πέμπτη τα 120 δολάρια το βαρέλι και του αργού να ξεπερνά τα 103 δολάρια, καταγράφοντας τα μεγαλύτερα εβδομαδιαία κέρδη σε διάρκεια δύο περίπου ετών, εν μέσω ανησυχιών ότι η έκρυθμη κατάσταση που οδήγησε στη μείωση της παραγωγής στη Λιβύη μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες πετρελαιοπαραγωγούς χώρες της Μέσης Ανατολής.
Η τιμή αμερικανικού αργού στη Ν.Υόρκη αυξήθηκε 14% την προηγούμενη εβδομάδα, εμφανίζοντας τα μεγαλύτερα κέρδη από το πενθήμερο έως τις 27 Φεβρουαρίου του 2009, ενώ από την αντίστοιχη περυσινή περίοδο καταγράφει κέρδη της τάξης του 25%.
Στο Λονδίνο, το brent ενισχύθηκε περίπου 10% την προηγούμενη εβδομάδα. Η Σαουδική Αραβία η οποία αποφάσισε να αυξήσει σιωπηρώς την παραγωγή της για να καλύψει το κενό από τη Λιβύη κατάφερε να δώσει ανάσα στην αγορά στο τέλος της εβδομάδας, με τους αναλυτές ωστόσο να εκφράζουν επιφυλάξεις για το εάν η κίνηση αυτή σε συνδυασμό με τις καθησυχαστικές δηλώσεις των ΗΠΑ είναι αρκετές για να συγκρατήσουν την περαιτέρω άνοδο των τιμών.
Αντιφατικές πληροφορίες
Οι περισσότεροι σταθμοί ανεφοδιασμού πετρελαίου της Λιβύης παραμένουν κλειστοί, εν μέσω αντιφατικών πληροφοριών σχετικά με την παραγωγή της χώρας και την προσφορά, χωρίς ωστόσο να υπάρχει προοπτική βελτίωσης της κατάστασης στο άμεσο μέλλον.
Η αστάθεια στην αγορά πετρελαίου θα συνεχιστεί, επειδή θα χρειαστούν εβδομάδες ίσως και μήνες για την επιστροφή της παραγωγής αλλά και των εξαγωγών της Λιβύης σε φυσιολογικά επίπεδα, σύμφωνα με εμπειρογνώμονες. Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι η Λιβύη εξακολουθεί να παράγει περί τα 850.000 βαρέλια πετρελαίου ημερησίως, λιγότερα από την κανονική παραγωγική δυναμικότητα των 1,6 εκατ. βαρελιών, επισημαίνοντας ωστόσο ότι οι εκτιμήσεις της βασίζονται σε ανεπαρκή πληροφόρηση.
Η Λιβύη παράγει μόλις το 2% του παγκόσμιου πετρελαίου, όμως οι περισσότεροι πελάτες της είναι Ευρωπαίοι, γι΄αυτό και το μεγαλύτερο πλήγμα έχουν υποστεί τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια που λαμβάνουν το 85% των εξαγωγών της Λιβύης, κυρίως από Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία.
Στο χειρότερο σενάριο, αναλυτές του ομίλου συμβούλων Eurasia Group προβλέπουν ότι ενδεχομένως να χρειαστούν τέσσερις έως έξι μήνες για την εκτόνωση της κατάστασης στη Λιβύη.
Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο δεν θα υπάρξει παραγωγή με τον Καντάφι να βρίσκεται ακόμη στην εξουσία, αλλά και ότι η συνεχιζόμενη βία θα δυσκολέψει την μετά τον Καντάφι πολιτική τάξη να δημιουργήσει ένα σταθερό περιβάλλον για την εσωτερική ασφάλεια.
Την ίδια στιγμή, ανάλυση της βρετανικής εφημερίδας FT αναφέρει ότι το πρόβλημα δεν είναι η Λιβύη. Το συνολικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Αλγερίας, του Μπαχρέιν, της Αιγύπτου, του Ιράν, της Ιορδανίας, της Λιβύης, της Τυνησίας και της Υεμένης που υπολογίζεται γύρω στα 1.000 δισ. δολάρια είναι αντίστοιχο με το μέγεθος του Μεξικού.
Ο κίνδυνος, επισημαίνει ο Στέφεν Κινγκ, οικονομολόγος της HSBC στο δημοσίευμα των FT, είναι μήπως η αναταραχή εξαπλωθεί και σε άλλους πετρελαιοπαραγωγούς, οδηγώντας σε περαιτέρω διακοπή της προσφοράς, κάτι που η Σαουδική Αραβία δεν θα μπορέσει πλέον να καλύψει. Δημοσίευμα της WSJ προσθέτει ότι μπορεί το βασίλειο να έχει μεγάλη πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα, όμως το πετρέλαιό της δεν είναι τόσο υψηλής ποιότητας όσο της Λιβύης.
Ανησυχίες
Oι αυξήσεις των τιμών προκαλούν στους κύκλους των επενδυτών ανησυχίες για επανάληψη των πετρελαϊκών κρίσεων που ακολούθησαν τις περιόδους ύφεσης του 1974, του 1980, του 1990, του 2000 και του 2008. Στις αρχές του έτους, οι περισσότεροι αναλυτές είχαν προβλέψει μέτριες μόνο αυξήσεις για το 2011.
Το Δεκέμβριο, η μέση πρόβλεψη έκανε λόγο για αύξηση έξι δολαρίων για την τιμή πετρελαίου το 2011, γύρω στα 86 δολάρια το βαρέλι. Οι αναλυτές εξέφραζαν ανησυχίες για τον αντίκτυπο που θα είχε στη ζήτηση αλλά και στην ανάπτυξη της οικονομίας μία τιμή γύρω από τα 100 δολάρια το βαρέλι, «κατώφλι» που έχει αυτή τη στιγμή ξεπεραστεί, καθώς το brent δοκίμασε τα 120 δολάρια.
Περισσότερο προβληματική είναι η θέση της Ευρώπης και ειδικά της Βρετανίας, όπου ο πληθωρισμός είναι διπλάσιος από το στόχο που έχει θέσει η Τράπεζα της Αγγλίας.
Αμεσος ο αντίκτυπος στις χώρες της Ασίας
Περισσότερο από 50% έχει μειωθεί η παραγωγή πετρελαίου στις πετρελαιοπηγές της Ανατολικής Λιβύης, την ώρα που εργάτες και ο στρατός προσπαθούν να διασφαλίσουν την ασφάλεια των πετρελαιοπηγών, όπως επισήμανε στέλεχος πετρελαϊκής εταιρείας.
Πολλές από τις περιοχές που παράγεται πετρέλαιο βρίσκονται στην Ανατολική Λιβύη, μεγάλα μέρη της οποίας έχουν περιέλθει στον έλεγχο των αντικυβερνητικών, που επιθυμούν την πτώση του καθεστώτος Καντάφι.
«Εχουμε μειώσει στο ελάχιστο την παραγωγή, πολύ κάτω από το μισό της κανονικής μας παραγωγής των 100.000 βαρελιών την ημέρα, παρόλο που δεν μπορούμε να δώσουμε περισσότερες πληροφορίες για λόγους ασφαλείας», δήλωσε εργαζόμενος στο κοίτασμα πετρελαίου Missla, 400 χιλιόμετρα νότια της Βεγγάζης.
Σύμφωνα με πηγές από τη βιομηχανία πετρελαίου εκτός Λιβύης, οι αποστολές αργού πετρελαίου από τη Λιβύη, την 12η εξαγωγό χώρα στον κόσμο, έχουν σχεδόν σταματήσει εξαιτίας της μειωμένης παραγωγής, της έλλειψης προσωπικού στα λιμάνια και των ανησυχιών για την ασφάλεια.
Η πολιτική αναταραχή στη Μέση Ανατολή έχει άμεσο αντίκτυπο στην Ασία, που από καιρό προσπαθούσε να περιορίσει την εξάρτησή της από το πετρέλαιο των χωρών της περιοχής. Καθημερινά, εκατομμύρια βαρέλια αργού κατευθύνονται από τη Μέση Ανατολή προς χώρες της Ασίας, εξασφαλίζοντας την απαραίτητη ενέργεια που τροφοδοτεί τη ραγδαία οικονομική ανάπτυξη των ασιατικών χωρών.
Οι τιμές του πετρελαίου έχουν ενισχυθεί σε υψηλά δυόμισι ετών, εξαιτίας ανησυχιών μήπως τα βίαια επεισόδια σε χώρες όπως Αίγυπτος και Λιβύη εξαπλωθούν σε άλλες σημαντικές χώρες-παραγωγούς, όπως Σαουδική Αραβία και Αλγερία. Το υψηλό κόστος καυσίμων -που συνήθως οδηγεί προς τα πάνω και το κόστος τροφίμων, μέσω αυξημένων μεταφορικών- είχε σταθεί αφορμή για λαϊκές εξεγέρσεις στην Ασία στο πρόσφατο παρελθόν.
Στις Φιλιππίνες, οι ανατιμήσεις σε βασικά είδη είχαν οδηγήσει σε ταραχές προς τα τέλη της δεκαετίας του '80. Στην Ινδονησία -μία από τις χώρες παραγωγής πετρελαίου- είχαν ξεσπάσει έντονα επεισόδια το 2008, εξαιτίας της δραματικής αύξησης στις τιμές των καυσίμων.
Σε χώρες όπως Ινδία, Ταϊλάνδη, Βιετνάμ, Μαλαισία και Ινδονησία που επιδοτείται το κόστος καυσίμων, το ακριβό πετρέλαιο συνεπάγεται μεγαλύτερες οικονομικές πιέσεις.
Στην Ινδία, που εισάγει το 80% του αργού πετρελαίου που χρειάζεται -κυρίως από τη Μέση Ανατολή- οι τιμές καυσίμων και βενζίνης έχουν σχεδόν τετραπλασιασθεί μέσα σε ένα χρόνο.
Στην Ιαπωνία, ο υπουργός Οικονομίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Μπανρί Καϊέντα, προειδοποίησε την προηγούμενη εβδομάδα ότι η άνοδος στις πετρελαϊκές τιμές αποτελεί το μεγαλύτερο κίνδυνο για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας.
Εκτιμήσεις από ΔΝΤ και ΕΚΤ
Οι υψηλότερες τιμές πετρελαίου θα έχουν περιορισμένο μόνο αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία, εάν παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα, όπως ανέφερε εκπρόσωπος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) στο Reuters.
«Η αύξηση περίπου κατά 10 δολάρια το βαρέλι από τα μέσα Ιανουαρίου αντανακλά τους αυξημένους κινδύνους στην προσφορά πετρελαίου, λόγω των γεγονότων στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική, όμως οι τρέχουσες τιμές στην αγορά υποδηλώνουν ότι αυτό θα είναι μάλλον προσωρινό», ανέφερε ο εκπρόσωπος του διεθνούς οργανισμού.
Στην περίπτωση όμως που οι τιμές συνεχίσουν να αυξάνονται εάν η προσφορά περιοριστεί περισσότερο, τότε ο αντίκτυπος στην ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας «ενδεχομένως να γίνει αισθητός», προσέθεσε ο εκπρόσωπος διευκρινίζοντας ωστόσο ότι αυτές είναι εκτιμήσεις των αγορών και όχι του ΔΝΤ.
Προς το παρόν, ο οργανισμός θεωρεί ότι οι συνέπειες στην παγκόσμια οικονομία από τους κινδύνους στην προσφορά πετρελαίου είναι δύσκολο να προβλεφθούν.
Καθησυχαστικός εμφανίστηκε και ο Βίτορ Κονστάντσιο, αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, λέγοντας ότι οι Ευρωπαίοι διαμορφωτές νομισματικής πολιτικής δεν θα πρέπει να σπεύσουν αμέσως να ανταποκριθούν στην πρόσφατη άνοδο των τιμών πετρελαίου, καθώς ενδεχομένως να πρόκειται για κάτι προσωρινό. Υπό αυτές τις συνθήκες, πιστεύει ότι οι αυξήσεις των τιμών δεν πρόκειται να μετακυλισθούν στους μισθούς, εφιστώντας ωστόσο την προσοχή στις κεντρικές τράπεζες να επαγρυπνούν για τον πληθωρισμό και να είναι έτοιμες να δράσουν ανά πάσα στιγμή.
Οι επιχειρήσεις ωστόσο ανά τον κόσμο έχουν αρχίσει να εμφανίζονται ανήσυχες από τον αντίκτυπο του υψηλότερου κόστους καυσίμων στις δραστηριότητές τους, εκδηλώνοντας προβληματισμό για τα κέρδη και τον πληθωρισμό.
ΑΠΟ-marinews.gr ΜΕ ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
